Γράφουν οι Αγγελος Λάμπρου – Αλεξάνδρα Καπλανέρη, Managing Directors/Partners της «Lex Fortis Law Firm»
Πολλοί φίλοι και πελάτες φαρμακοποιοί μας ρωτούν τι σημαίνει νομικά η συστέγαση φαρμακείων, αν συμφέρει και ποιά είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν. Επειδή η (αντιφατική πολλές φορές) πολυνομία σε αυτή τη χώρα καλά κρατεί, για να διευκολύνουμε θα απαντήσουμε, μέσα από δέκα απλές ερωτήσεις:
1. Συμφέρει η συστέγαση φαρμακείων;
Αν και η ερώτηση δεν είναι αμιγώς νομικής αλλά επιχειρηματικής φύσης, σαν Δικηγορική Εταιρεία που ασχολείται πολλά χρόνια και με το Επιχειρηματικό Δίκαιο, απαντούμε πως, κάτω από τις σημερινές συνθήκες της τεράστιας και μακροχρόνιας οικονομικής (και όχι μόνο) κρίσης, η συστέγαση ανεξάρτητα λειτουργούντων φαρμακοποιών σε ένα φαρμακείο, συμφέρει, κυρίως, γιατί:
- μπορεί να εξευρεθεί πιο εύκολα κεφάλαιο κίνησης, ώστε να γίνουν οι κατάλληλες εκσυγχρονιστικές επενδύσεις
- τα οποιαδήποτε θέματα (από τα πιο σύνθετα, όπως της εκπροσώπησης των αδειών, της προμήθειας των εμπορευμάτων μέχρι τα πιο απλά, όπως του ελεύθερου χρόνου των ιδιοκτητών τους) μπορούν να αντιμετωπιστούν πιο εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά
- η συνένωση της πελατείας θα οδηγήσει σε αύξηση της, αφού πλέον οι πελάτες θα μπορούν να εξυπηρετούνται καλύτερα και γρηγορότερα
- η εμφάνιση ενός φαρμακείου, μέσα από την εταιρική μορφή που θα δούμε παρακάτω, ενισχύει το προφίλ του και βοηθά στην διαφήμιση του, πάντα κάτω από τις προϋποθέσεις του νόμου (για την διαφήμιση φαρμακείου θα επανέλθουμε με νεώτερο άρθρο μας).
2. Ποιο είναι το στοιχείο που οδηγεί στην επιτυχή πορεία ενός φαρμακείου που έχει προέλθει από συστέγαση;
Και πάλι αυτό το ερώτημα δεν είναι αμιγώς νομικό. Η εμπειρία όμως μας έχει δείξει πως μια ειλικρινής και σωστή συμφωνία μεταξύ των φαρμακοποιών που αποφασίζουν να συνενωθούν, αποτυπωμένη στο καταστατικό που πιο κάτω θα αναφέρουμε, διασφαλίζει τα - κοινά πλέον - συμφέροντα και δημιουργεί τις νομικές αλλά και ηθικές προϋποθέσεις για την επιτυχή ανάπτυξη αυτού του σημαντικού εγχειρήματος.
3. Προβλέπεται στον νόμο η δυνατότητα συστέγασης φαρμακείων;
Ναι.
Σε διαφορετικά νομοθετήματα επιτρέπονται τα εξής:
α) περισσότερα του ενός φαρμακεία, είτε ήδη λειτουργούντα είτε υπό ίδρυση, μπορούν να συστεγαστούν στο ίδιο κατάστημα
β) κατ' εξαίρεση των διατάξεων των πληθυσμιακών ορίων, μπορεί να υπάρξει συστέγαση στο ίδιο κατάστημα λειτουργούντος φαρμακείου με υπό ίδρυση φαρμακείο.
4. Με ποιο νομικό τρόπο μπορεί να γίνει αυτή η συστέγαση;
Μόνο με την σύσταση ομόρρυθμης εταιρείας. Δηλαδή, τα μέρη που επιθυμούν να συστεγαστούν σε ένα κατάστημα, συστήνουν μεταξύ τους ομόρρυθμη εταιρεία.
5. Τι σημαίνει η σύσταση ομόρρυθμης εταιρείας;
Οι μέχρι τώρα ανεξάρτητοι φαρμακοποιοί που επιθυμούν να συστεγαστούν σε ένα κατάστημα, συστήνουν μια εταιρεία, η οποία υποχρεωτικά, κατά τον νόμο, πρέπει να είναι ομόρρυθμη. Με τον τρόπο αυτό, όλοι οι φαρμακοποιοί συμμετέχουν ως εταίροι, κατά το ποσοστό που θα συμφωνήσουν, σε μια εταιρεία. Όλοι οι εταίροι, επίσης κατά τον νόμο, πρέπει να είναι συνδιαχειριστές, δηλαδή να διοικούν και εκπροσωπούν την εταιρεία αυτή από κοινού.
6. Το κατάστημα ποιος το μισθώνει (ενοικιάζει);
Η ομόρρυθμη αυτή εταιρεία είναι η μισθώτρια (ενοικιάστρια) του συνενωμένου καταστήματος. Συνεπώς, αν το συνενωμένο κατάστημα πρόκειται πχ. να εγκατασταθεί στο κατάστημα που λειτουργεί ήδη το φαρμακείο του ο ένας από τους φαρμακοποιούς που θα συστεγαστεί, θα πρέπει να γίνει τροποποίηση του μισθωτηρίου συμφωνητικού, αφού προηγηθεί συνεννόηση και συμφωνία με τον εκμισθωτή (ιδιοκτήτη). Επισημαίνουμε αυτή τη παρατήρηση, γιατί έχει σημειωθεί, να έχει μεν συσταθεί η εταιρεία, αλλά ο εκμισθωτής (ιδιοκτήτης) να αρνείται να συναινέσει στην τροποποίηση του μισθωτηρίου για να περιλάβει την εταιρεία ως μισθώτρια, γιατί δεν είχε προηγουμένως ενημερωθεί καθόλου ή επαρκώς.
7. Γιατί υποχρεωτικά ομόρρυθμη εταιρεία και όχι κάποια άλλη μορφή (πχ. ανώνυμη;)
Επειδή η ομόρρυθμη εταιρεία ανήκει στις λεγόμενες προσωπικές εταιρείες, έχει δηλαδή έντονο το προσωπικό στοιχείο, του φαρμακοποιού, ως επιστημονική και επιχειρηματική οντότητα, εν προκειμένω. Αυτό σημαίνει πως η ευθύνη για τις πράξεις ή παραλείψεις της εταιρείας, δεν βαρύνει μόνο αυτή την ίδια, αλλά προσωπικά και τους ίδιους τους φαρμακοποιούς που συμμετέχουν σε αυτήν (με την προσωπική τους περιουσία, ακριβώς όπως όταν λειτουργούσαν το ανεξάρτητο φαρμακείο τους). Μάλιστα σαν "επαλήθευση" της απόφασης των φαρμακοποιών να προχωρήσουν στην σύσταση της, η ομόρρυθμη εταιρεία συντάσσεται μεν από τον δικηγόρο των μερών, αλλά υπογράφεται ενώπιον συμβολαιογράφου.
8. Μπορεί να λυθεί αυτή η ομόρρυθμη εταιρεία, αν, π.χ. κάποια στιγμή, διαφωνήσουν τα μέρη ή λάβουν χωριστές αποφάσεις για το μέλλον τους;
Ναι, μπορεί να λυθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο καταστατικό της.
Για τον λόγο αυτό, καθώς και επειδή η συστέγαση είναι μια πολύ σοβαρή απόφαση, θα πρέπει να έχει προηγηθεί μια πολύ καλή και ειλικρινής διαπραγμάτευση μεταξύ των μερών και θα πρέπει να είναι όλα ξεκάθαρα και σαφή στο καταστατικό της εταιρείας που θα υπογράψουν τα μέρη. Οι συμβαλλόμενοι δεν θα πρέπει να διστάζουν να ζητούν κάθε διευκρίνηση, και να παρέχουν κάθε στοιχείο (οικονομικής, νομικής ή άλλης φύσεως) ώστε και ο δικηγόρος που έχει αναλάβει την σύσταση να μπορεί να τους καταστήσει τα πάντα σαφή και ορισμένα.
9. Ποιος είναι ο σκοπός της ομόρρυθμης αυτής εταιρείας;
Η εκμετάλλευση των συστεγαζόμενων φαρμακείων.
10. Για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας του καταστήματος των συστεγαζομένων φαρμακείων, πρέπει να έχει προηγηθεί η σύσταση της ομόρρυθμης εταιρείας;
Σύμφωνα με πρόσφατη ορθή γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του Π.Φ.Σ. η απαίτηση μερικών Διευθύνσεων Υγείας των Περιφερειών να έχει συσταθεί η ομόρρυθμη εταιρεία και στη συνέχεια να χορηγηθεί η άδεια λειτουργίας των συστεγαζομένων φαρμακείων είναι εσφαλμένη, δεδομένου ότι τίποτε σχετικό δεν προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις που ρυθμίζουν τα περί συστεγάσεως φαρμακείων. Αντίθετα, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την χορήγηση της άδειας λειτουργίας φαρμακείου και συστεγαζόμενων φαρμακείων ορίζονται σαφώς και περιοριστικώς.
Μάλιστα , όπως αναφέρει η γνωμοδότηση, έχει παρατηρηθεί, κατόπιν της απαίτησης αυτής των Διευθύνσεων Υγείας, να έχει μεν συσταθεί η ομόρρυθμη εταιρεία εκμεταλλεύσεως συστεγαζόμενων φαρμακείων, αλλά, για διάφορους λόγους, να μην χορηγείται εν τέλει η άδεια λειτουργίας συστεγαζόμενων φαρμακείων, με αποτέλεσμα οι φαρμακοποιοί να υποβάλλονται σε άσκοπα έξοδα και ταλαιπωρία. Συνεπώς, πρώτα χορηγείται η άδεια λειτουργίας των συστεγαζόμενων φαρμακείων από την αρμόδια Διεύθυνση Υγείας και εν συνεχεία συστήνεται η ομόρρυθμη εταιρεία εκμεταλλεύσεως συστεγαζόμενων φαρμακείων (ή τροποποιείται αναλόγως η τυχόν ήδη υφιστάμενη εταιρεία). Κατόπιν, εντός ενός μηνός από τη σύσταση ή την τροποποίηση ο φαρμακοποιός προσκομίζει το καταστατικό της εταιρείας (ή την τροποποίηση αυτής) στην Διεύθυνση Υγείας.