All for Joomla All for Webmasters

Α Αλλεργίες

Αλλεργική ρινίτιδα & Αλλεργικό βρογχικό άσθμα

Αξιολόγηση Χρήστη: 0 / 5

Αστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια Ανενεργά
 

Η λέξη αλλεργία δημιουργήθηκε από τον Αυστριακό γιατρό Κλέμενς Φον Πιρκέτ το 1906 από τις αρχαιοελληνικές "άλλος" και "έργον". Όπως φανερώνει και η ετυμολογία της, η λέξη σημαίνει την ασυνήθιστη, υπερβολική και μη-αναμενόμενη αντίδραση του οργανισμού έναντι μιας ξένης  προς τον οργανισμό,  ουσίας,  που λέγεται αλλεργιογόνο και η οποία συνήθως είναι αβλαβής, όπως π.χ. οι γύρεις.

Στους περισσότερους ανθρώπους η επαφή με το αλλεργιογόνο είναι ασυμπτωματική. Μπορεί δηλαδή να φάει οτιδήποτε, να πάρει ένα φάρμακο, να κάνει βόλτα στην εξοχή, χωρίς να εμφανίσει κάποιο πρόβλημα. Ένα άτομο όμως που είναι ευαισθητοποιημένο έναντι του συγκεκριμένου αλλεργιογόνου, όταν έρθει σε επαφή με αυτό είτε μέσω της αναπνοής, είτε μέσω της τροφής, είτε λαμβάνοντας ένα φάρμακο, θα εκδηλώσει μια σειρά συμπτωμάτων που  μπορεί να ποικίλλουν. Μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα ανάλογα με αυτά της αλλεργικής ρινίτιδας, με ή χωρίς συνοδό επιπεφυκίτιδα, μέχρι απειλητικές για τη ζωή αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. μετά από νυγμό μέλισσας ή σφήκας).

Πώς όμως γίνεται κάποιος αλλεργικός; Σήμερα είναι γνωστό ότι η οικογενειακή (γενετική) προδιάθεση σε συνδυασμό με το περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση των αλλεργικών παθήσεων. Προηγείται πάντα μια περίοδος ευαισθητοποίησης του ασθενή, η οποία μπορεί να είναι από ένα έως αρκετά χρόνια. Κατά την περίοδο αυτή, ο ασθενής έρχεται σε επαφή με το αλλεργιογόνο, το οποίο μπορεί να είναι γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης, τρίχωμα σκύλου ή γάτας κ.λ.π., χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα. Κάποια στιγμή όμως, η οποία δεν μπορεί να καθορισθεί εκ των προτέρων, ο οργανισμός αναπτύσσει αντισώματα (ειδικές IgE ανοσοσφαιρίνες) τα οποία βρίσκονται πάνω σε κύτταρα, τα λεγόμενα μαστοκύτταρα σε όλους τους βλεννογόνους (π.χ. της μύτης, των οφθαλμών, των βρόγχων), καθώς και στο δέρμα. Τα αντισώματα αυτά μόλις έρθουν σε επαφή με το αλλεργιογόνο, αντιδρούν εναντίον του, αντιμετωπίζοντάς το ως εχθρό σε μια προσπάθεια να το αποβάλλουν από τον οργανισμό. Από την αλλεργική αυτή αντίδραση προκαλείται η αλλεργική φλεγμονή που ανάλογα με την εντόπιση εκδηλώνεται με συμπτώματα ρινίτιδας ή άσθματος ή με κνιδωτικά εξανθήματα στο δέρμα.

 

Διάγνωση

Η διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων του αναπνευστικού στηρίζεται στη λήψη πλήρους και λεπτομερέστατου ιστορικού όσον αφορά στην κατανομή, τη διάρκεια και το είδος των συμπτωμάτων. Επίσης, απαιτείται πλήρης κλινική εξέταση, διενέργειας σπιρομέτρησης και ρινοσκόπησης. Τέλος, για την ανεύρεση του αλλεργιογόνου που ευθύνεται και για τη σωστή αντιμετώπιση και αποφυγή του, απαιτείται η διενέργεια δερματικών δοκιμασιών δια νυγμού (skin prick tests) από τον αλλεργιολόγο, με εκχυλίσματα που περιέχουν τα υπεύθυνα αλλεργιογόνα.

Η σπιρομέτρηση  είναι μια απλή και χρήσιμη εξέταση των πνευμόνων για τον έλεγχο της αναπνευστικής λειτουργίας. Χρησιμοποιείται τόσο για τη διάγνωση πιθανού βρογχικού άσθματος, όσο και την εκτίμηση της κατάστασης του ασθματικού ασθενή και της ανταπόκρισής του στη θεραπευτική αγωγή.

Οι δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού, οι οποίες γίνονται με αεροαλλεργιογόνα (αλλά και με τροφικά αλλεργιογόνα στην περίπτωση της τροφικής αλλεργίας), είναι απολύτως ασφαλείς, ανώδυνες, γρήγορες και ακριβείς στη διάγνωση. Διαρκούν 20 -30 λεπτά και δίνουν άμεσα αποτελέσματα, ώστε ο ασθενής να γνωρίζει σε ποια αεροαλλεργιογόνα παρουσιάζει ευαισθησία.

Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει μέτρηση ολικής IgE ανοσοσφαιρίνης, αύξηση της οποίας υποδεικνύει αλλεργική προδιάθεση και ειδικές εξετάσεις αίματος (RAST) για την ανίχνευση ειδικών IgE ανοσοσφαιρινών έναντι αλλεργιογόνων. Η διάγνωση κάποιες φορές απαιτεί την διενέργεια ειδικών δοκιμασιών ρινικής ή βρογχικής πρόκλησης με μεταχολίνη ή με αλλεργιογόνο καθώς και μέτρηση άλλων παραμέτρων, όπως το εκπνεόμενο ΝΟ (μονοξείδιο του αζώτου), που μπορεί να χρησιμεύσει ως δείκτης βαρύτητας και ανταπόκρισης στη θεραπεία.

 

Αλλεργική ρινίτιδα

Η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται συνήθως με έντονο κνησμό στη μύτη, συνεχή υδαρή καταρροή για την οποία απαιτείται μεγάλος αριθμός χαρτομάντιλων καθημερινά, έντονα φταρνίσματα και μεγάλη ρινική συμφόρηση με επακόλουθο καρηβαρία, αυτό που περιγράφεται ως «βαρύ κεφάλι».

Επίσης, υπάρχει ακόμα έντονος κνησμός στην υπερώα, το φάρυγγα και στο λάρυγγα, που μπορεί να προκαλεί βήχα ο οποίος είναι συνήθως ξηρός και αρκετά ενοχλητικός.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να ξεκινήσει με την έναρξη της Άνοιξης και να διαρκέσει από τρεις έως και έξι μήνες. Συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα επιπεφυκίτιδας με έντονο κνησμό οφθαλμών, δακρύρροια, ερυθρότητα των επιπεφυκότων και φωτοφοβία.

Εκτός από την εποχική αλλεργική ρινίτιδα / ρινοεπιπεφυκίτιδα, που εκδηλώνεται την Άνοιξη και σπανιότερα το Φθινόπωρο, υπάρχει και η χρόνια αλλεργική ρινίτιδα με συμπτώματα που εμφανίζονται σχεδόν καθημερινά κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου. Το βασικότερο σύμπτωμα είναι η ρινική συμφόρηση («μπούκωμα»). Τα βασικότερα αίτια της χρόνιας αλλεργικής ρινίτιδας είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και οι μύκητες.

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Ωστόσο, παρουσιάζεται συχνότερα στην εφηβεία και στην νεαρή ενήλικο ζωή. Όσο πιο μεγάλη είναι η ηλικία εκδήλωσης αλλεργικής ρινίτιδας, τόσο πιο αυξημένος είναι και ο κίνδυνος εκδήλωσης βρογχικού άσθματος.

 

Αλλεργικό Βρογχικό άσθμα

Το βρογχικό άσθμα είναι χρόνια νόσος των πνευμόνων. Χαρακτηρίζεται από μόνιμη φλεγμονή των αεραγωγών που με τη σειρά της προκαλεί υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων και στένωση των αεραγωγών. Η υπεραντιδραστικότητα αυτή εκδηλώνεται με βήχα, ο οποίος είναι συνήθως ξηρός και εμφανίζεται νωρίς το πρωί και αργά το βράδυ και η στένωση των αεραγωγών με αίσθημα βάρους ή πίεσης στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή και συριγμό στην εκπνοή (“βράσιμο”, ή “γατάκια”).  Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οφείλεται σε αλλεργία σε κάποιον εξωτερικό παράγοντα, το αλλεργιογόνο, το οποίο όπως και στην περίπτωση της αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να είναι γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης, μύκητες της ατμόσφαιρας και επιθήλια ζώων όπως σκύλος, γάτα και, σπανιότερα ινδικό χοιρίδιο, άλογο κ.λπ. και χαρακτηρίζεται τότε ως αλλεργικό βρογχικό άσθμα.

Τα συμπτώματα του άσθματος επιδεινώνονται

  • με την επίδραση κάποιου ή κάποιων αλλεργιογόνων κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης εποχής μέσα στο χρόνο,
  • με την επίδραση των ιογενών λοιμώξεων , κυρίως τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες,
  • με την επίδραση παρόντων όπως ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες οσμές (π.χ. απορρυπαντικά), η υγρασία, οι μεταβολές της θερμοκρασίας στον περιβάλλοντα χώρο (από ζεστό σε κρύο ή αντίστροφα), το έντονο γέλιο ή η σωματική άσκηση (ιδίως στα παιδιά ή σε νεαρά άτομα) κ.ά. είτε αυτόματα, χωρίς προφανή λόγο.

Τα συχνότερα συμπτώματα είναι ξηρός βήχας, δυσφορία και αίσθημα βάρους στο στήθος, δύσπνοια με συριγμό κατά την εκπνοή με “βράσιμο” στο στήθος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι σχετικά ήπια και να εκδηλώνονται περιστασιακά π.χ. ανά 3-4 ημέρες ή κατά την άσκηση ιδίως σε ανοικτούς χώρους. Μπορεί όμως να είναι πολύ πιο έντονα, σε καθημερινή βάση, με νυκτερινές αφυπνίσεις λόγω δύσπνοιας ή βήχα και με έντονο πρόβλημα στην αναπνοή. Στην δεύτερη περίπτωση, εκτός από την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής του, ο ασθενής μπορεί να έχει δυσκολία ακόμα και στο να εκτελέσει τις καθημερινές του ασχολίες, οπότε και χρειάζεται άμεσα αντιμετώπιση.

Όταν η στένωση των αεραγωγών είναι έντονη, συνήθως επί ιογενών λοιμώξεων ή κατά την αιχμή μιας αλλεργικής περιόδου, μπορεί τα συμπτώματα να είναι έντονα , οπότε γίνεται λόγος για ασθματική κρίση. Στα μικρότερα παιδιά μπορεί να εκδηλώνεται με ευερεθιστότητα, κλάμα, περιορισμό στη λήψη τροφής, γρήγορη αναπνοή (ταχύπνοια), αφύπνιση στη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί με συμπτώματα άσθματος. Είναι συνήθης η εικόνα , όπου η κρίση ξεκινά με ήπια ρινίτιδα («μπούκωμα» στη μύτη και καταρροή) για να «κατέβει» στις επόμενες μέρες και να ξεκινήσει μια ασθματική κρίση. Συνηθέστερο αίτιο αυτών των λοιμώξεων είναι μια συνήθης ομάδα ιών, οι ρινοιοί. Επί κρίσης στα μεγαλύτερα παιδιά και στους ενήλικες τα συμπτώματα του άσθματος γίνονται εντονότερα, ο ασθενής μπορεί να ξυπνά το βραδύ ή νωρίς το πρωί, να κουράζεται εύκολα, να αναπνέει γρήγορα, τα φάρμακα που λάμβανε να έχουν παροδικό ή μικρότερο αποτέλεσμα. Σε μέτριες ως σοβαρές κρίσεις ο ασθενής μπορεί να μην μπορεί να ξαπλώσει λόγω δύσπνοιας, να κουράζεται κατά την ομιλία , να έχει ταχύπνοια, να κάνει εργώδη προσπάθεια να αναπνεύσει με χρήση βοηθητικών μυών (εισολκές στο θώρακα), να είναι σε διέγερση ή σε λήθαργο. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση και παρέμβαση.

Το ποσοστό εκδήλωσης βρογχικού άσθματος στην παιδική ηλικία κυμαίνεται από 8-15% και είναι πιο συχνό στα αγόρια. Βάσει των στατιστικών το 35-50% των παιδιών στην εφηβεία σταματούν να έχουν πρόβλημα. Τα μισά από αυτά όμως, θα εκδηλώσουν ξανά συμπτώματα άσθματος στην ηλικία μεταξύ 25-35 ετών.

Η διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων του αναπνευστικού στηρίζεται στη λήψη πλήρους και λεπτομερέστατου ιστορικού όσον αφορά στην κατανομή, τη διάρκεια και το είδος των συμπτωμάτων, στην πλήρη κλινική εξέταση, στη διενέργεια σπιρομέτρησης και ρινοσκόπησης και τέλος, για την ανευρεση του αλλεργιογόνου που ευθύνεται και για τη σωστή αντιμετώπισή του του και αποφυγή του, απαιτείται η διενέργεια δερματικών δοκιμασιών δια νυγμού (skin prick tests) από τον Αλλεργιολόγο, με εκχυλίσματα που περιέχουν τα υπεύθυνα αλλεργιογόνα και γίνεται στο χώρο του ιατρείου.

Η σπιρομέτρηση  είναι μια απλή και χρήσιμη εξέταση των πνευμόνων για τον έλεγχο της αναπνευστικής λειτουργίας. Χρησιμοποιείται τόσο για τη διάγνωση πιθανού βρογχικού άσθματος, όσο και την εκτίμηση της κατάστασης του ασθματικού ασθενή και της ανταπόκρισής του στη θεραπευτική αγωγή.

Οι δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού οι οποίες γίνονται με αεροαλλεργιογόνα (αλλά και με τροφικά αλλεργιογόνα στην περίπτωση της τροφικής αλλεργίας), είναι απολύτως ασφαλείς, ανώδυνες, γρήγορες και ακριβείς στη διάγνωση. Διαρκούν 20-30 λεπτά με άμεσα αποτελέσματα, ώστε ο ασθενής να γνωρίζει σε ποια αεροαλλεργιογόνα παρουσιάζει ευαισθησία.

Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει μέτρηση ολικής IgE ανοσοσφαιρίνης, αύξηση της οποίας υποδεικνύει αλλεργική προδιάθεση και ειδικές εξετάσεις αίματος (RAST) για την ανίχνευση ειδικών IgE ανοσοσφαιρινών έναντι αλλεργιογόνων. Η διάγνωση κάποιες φορές απαιτεί την διενέργεια ειδικών δοκιμασιών ρινικής ή βρογχικής πρόκλησης με μεταχολίνη ή με αλλεργιογόνο καθώς και μέτρηση και άλλων παραμέτρων όπως το εκπνεόμενο ΝΟ (μονοξείδιο του αζώτου) που μπορεί να χρησιμεύσει ως δείκτης βαρύτητας και ανταπόκρισης στη θεραπεία.

Η αντιμετώπιση των αλλεργικών παθήσεων του αναπνευστικού στηρίζεται στην αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου , στην αντιμετώπιση με φαρμακευτική θεραπεία και στην απαλλαγή από αυτές με την ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποίησης.

Η αποφυγή των αλλεργιογόνων έχει πρακτική σημασία μόνο στην περίπτωση αλλεργίας σε επιθήλια ζώων. Σε ευαισθησία σε ακάρεα οικιακής σκόνης υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για τη μείωση των ακάρεων στο σπίτι όπως τακτικός καθαρισμός, χρήση ειδικών καλυμμάτων σε κρεβάτια, αφαίρεση όλων των χαλιών, μοκετών, κουβερτών κ.λ.π. ιδιαίτερα από το υπνοδωμάτιο, χρήση ακαρεοκτόνων sprays κ.α. χωρίς όμως πάντα με ιδιαίτερη επιτυχία. Στην περίπτωση των γύρεων, η αποφυγή είναι απλώς αδύνατη και αυτό γιατί ο αέρας την Άνοιξη μεταφέρει τις γύρεις σε μεγάλες αποστάσεις και έτσι ο ασθενής εκτίθεται αναγκαστικά σε αυτές. Η συγκέντρωση των γύρεων στην ατμόσφαιρα είναι μεγαλύτερη τις πρωινές ώρες, νωρίςς το απόγευμα και όταν υπάρχει ξηρό κλίμα με ρεύμα αέρα ενώ η βροχή μειώνει  παροδικά τη γυρεοφορία. Την περίοδο της αυξημένης γυρεοφορίας, η απομόνωση του αλλεργικού ασθενή στο σπίτι με κλειστά παράθυρα και πόρτες μαζί με τη χρήση κλιματισμού είναι τρόπος αποφυγής των γύρεων με όλες τις επιπτώσεις όμως που έχει στην ποιότητα ζωής του.

Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές για την όσο το δυνατό πιο μειωμένη έκθεση του αλλεργικού ασθενή σε αλλεργιογόνα

  1. Αποφύγετε την άμεση επαφή με τα φυτά που σας προκαλούν αλλεργία, παρόλο που η γύρη τους μεταφέρεται με τον αέρα χιλιόμετρα μακριά.
  2. Πριν πάτε στην εξοχή, μάθετε ποια φυτά ανθίζουν στην περιοχή. Αποφύγετε τα μέρη που έχουν πολύ πράσινο και τρεχούμενα νερά και προτιμήστε παραθαλάσσιες περιοχές, όπου συνήθως η συγκέντρωση της γύρης είναι μικρότερη.
  3. Αν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με την κηπουρική, μην το κάνετε την άνοιξη. Αν έχετε κήπο, φροντίστε να τον έχει καθαρίσει από τα «ένοχα» φυτά εγκαίρως κάποιος άλλος!
  4. Αποφεύγετε να αερίζετε το σπίτι ή τα κλινοσκεπάσματα και να απλώνετε ρούχα τις ώρες που οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλές, δηλαδή: α) νωρίς το πρωί και κυρίως όταν φυσά, β) τις πολύ ζεστές ξηρές ημέρες, που έχει και άπνοια και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αυξημένη.
  5. Διατηρείτε σταθερή τη θερμοκρασία του σπιτιού στους 18-20 βαθμούς Κελσίου, όπου μύκητες και ακάρεα δεν «ευδοκιμούν» εύκολα και διατηρείτε τα επίπεδα υγρασίας στο 40-60%.
  6. Μη βάζετε ταπετσαρίες στους τοίχους και μοκέτα από τοίχο σε τοίχο. Πιάνουν εύκολα μούχλα.
  7. Προτιμήστε να γυμνάζεστε σε κλειστούς χώρους την Άνοιξη.
  8. Φοράτε γυαλιά ηλίου, ιδιαίτερα αν έχετε επιπεφυκίτιδα και αποφύγετε τους φακούς επαφής.
  9. Φοράτε κράνος που καλύπτει μύτη και μάτια, αν οδηγείτε μηχανή.
  10. Κλείνετε τα παράθυρα όταν οδηγείτε στην εξοχή και χρησιμοποιείτε στο αυτοκίνητο κλιματισμό που διαθέτει ειδικά φίλτρα για τη γύρη.
  11. Καθαρίζετε συχνά τα φίλτρα των κλιματιστικών που έχετε στο σπίτι και στο αυτοκίνητό σας.
  12. Περιορίστε τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας (π.χ. να μπαίνετε από εξωτερικό ζεστό περιβάλλον σε κλιματιζόμενο χώρο) και αποφύγετε τις έντονες μυρωδιές (π.χ. αποσμητικά, απορρυπαντικά, αρώματα), επειδή τα συμπτώματα της αλλεργίας πυροδοτούνται από αυτούς τους «ερεθιστικούς» παράγοντες.

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αρκετές κατηγορίες φαρμάκων τόσο για την αλλεργική ρινίτιδα όσο και για το βρογχικό άσθμα και στοχεύει στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο σθενής για την αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να χρησιμοποιήσει αντιϊσταμινικά σε μορφή χαπιών, sprays ή οφθαλμικές σταγόνες, κορτιζονούχα ρινικά sprays, αντιλευκοτριενικά και αποσυμφορητικά. Η θεραπεία για το βρογχικό άσθμα περιλαμβάνει εισπνεόμενα φάρμακα για την άμεση αντιμετώπιση της δύσπνοιας όπως οι λεγόμενοι β2 διεγέρτες καθώς και φάρμακα για τον έλεγχο και μείωση της φλεγμονής όπως είναι εισπνεόμενα κορτιζονούχα, αντιλευκοτριενικά, θεοφυλλίνη κ.ά.  Η ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποιήσεως (αλλεργικά εμβόλια) αποτελεί μορφή «θεραπείας» για περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικού βρογχικού άσθματος και αλλεργίας στο δηλητήριο των Υμενοπτέρων (σφηκών και μελισσών).

Τα τελευταία χρόνια στη θεραπεία του άσθματος έχουν εισαχθεί νεώτερα φάρμακα όπως η Ομαλιζουμάμπη η οποία είναι μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο, αναστέλλοντας τη λειτουργία της IgE, μειώνει τα συμπτώματα και έχει ένδειξη χρήσης στο μέτριο και βαρύ βρογχικό άσθμα. Η Ομαλιζουμάμπη (Xolair) αποτελεί μια καινοτόμο θεραπεία που συμβάλει σημαντικά στη μείωση των παροξυσμών του Άσθματος, τη βελτίωση της πνευμονικής λειτουργίας και εν τέλει στη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Στοχεύει στη «ρίζα» του προβλήματος, δεσμεύοντας την  ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE) η οποία, αναγνωρίζοντας ως «εχθρούς» τα αλλεργιογόνα, θέτει σε λειτουργία την αλλεργική αντίδραση.

Γενικά, η θεραπεία ενός χρόνιου νοσήματος όπως το βρογχικό άσθμα απαιτεί τακτική παρακολούθηση από τον Αλλεργιολόγο, σαφή καθορισμό του θεραπευτικού πλάνου, οδηγίες χρήσης των φαρμάκων, πρόληψη για την περίπτωση αιφνίδιων ασθματικών κρίσεων και καταγραφή της συμπτωματολογίας εκ μέρους του ασθενούς με τη μορφή ειδικών ερωτηματολογίων και ροομέτρου.

PHARMACY TODAY

Το νέο site ενημέρωσης των φαρμακοποιών

Email:

Info@pharmacytoday.gr

Τηλ.:

210 9574500

Φαξ:

210 9574500